Diş kaplamaları, metal içerenler ve metal içermeyenlar olarak temelde iki gruba ayrılır. Zirkonyum diş kaplama, zirkonyum dioksit altyapısına sahip porselen diş kaplaması yöntemidir. Metal içermezler. Zirkonyum, özel fırınlarda oksijenle birleştirilerek zirkonya seramiğine dönüştürülür ve diş kaplama malzemesi olarak kullanılır. Avantajları bakımından son yıllarda çok tercih edilen bir yöntemdir. Genellikle diş çürüğü olan ya da daha estetik beyaz bir gülüşe sahip olmak isteyen kişiler tarafından tercih edilir. Estetik etkinliğinden dolayı ön dişlerde kullanımı yaygındır. Diş yüzeyine veya eksik diş bölgelerinde uygulanabilir. Diş eti uyumu iyidir. Doğal dişlerimize olduğu kadar zirkonyum kaplamalı dişlerin bakımına da o derecede özen göstermek gerekir.
Diş hekimleri tarafından uygulanan bir yöntemdir. Öncelikle dişteki sorun tespit edilir. Tedaviye başlamadan önce hassasiyet duyulmaması için hastada ilgili bölgeye lokal anestezi uygulanır. Dişler uygun boyutta küçültülür. Küçültülen dişler üzerinden yumuşak malzemelerle ya da dijital yöntemlerle ölçü alınır. Renk skalası yardımıyla hastanın isteği doğrultusunda dişlerin renk seçimi yapılır. Zirkonyum kaplamalar hazırlanana kadar hassasiyet olmasını önlemek ve estetik görünümü bozmamak amacıyla geçici dişler takılır. Ortalama 3-5 gün içerisinde ölçüsü alınan zirkonyum dişler hazırlanır. Hazırlanan dişler hasta tarafından onaylandıktan sonra geçici dişler çıkartılarak zirkonyum kaplamalar yapıştırılır. Dişi yapıştırmak için özel şeffaf yapıştırıcılar kullanılır. Yapıştırıldıktan sonra yarım saat boyunca bir şey yenmemelidir. Hekim tarafından belirlenen tarihlerde düzenli kontroller gerçekleştirilir.
Üst ve alt dişlere zirkonyum kaplama yapılabilir. Arka grup dişlerde sağlamlık, ön grup dişlerde estetik görünüm açısından sıklıkla uygulanır. Zirkonyum diş kaplamaları çok fazla avantaja sahip materyallerdir. Bu dişlerin özellikleri ve avantajları şunlardır:
Dişlerin görünümünden memnun olmayan, daha estetik bir gülüşe kavuşmak isteyen herkes zirkonyum kaplama yaptırabilir. Ancak 18 yaşını doldurmamış gelişim çağındaki bireylerde çene gelişimi hala devam ettiği için, gelişim tamamlanana kadar zirkonyum tedavisi için beklenmelidir. Çoğunlukla zirkonyum kaplama yaptıranlar, şu dişlere sahip kişilerdir:
Zirkonyum dişlerin ömrü kişiden kişiye değişir. Bazı kişiler 5-10 yıl kullanırken, bazı kişiler ömür boyu kullanabilmektedir. Düzenli diş hekimi muayenesi yaptıran ve diş sağlığına dikkat eden kişiler çok uzun yıllar zirkonyum kaplamalarını kullanabilir. Klinik ortamında yapılmayan tedavilerin ömrü kısa olacağı gibi kişinin sağlığı açısından da zararlı olabilir. Hastaya sağlıklı ve estetik bir gülüş sağlamak için dişlerde var olan görsel ve biçimsel bozukluklar kimi zaman estetik kompozit dolgular aracılığıyla giderilir. Bu yöntemin yeterli gelmediği durumlarda porselen lamine ve kaplamalar ile zirkonyum kaplamalar devreye girer. Porselen lamine uygulamaları için genellikle dişlerde ya hiç aşındırma yapılmaz ya da minimal seviyede aşındırmalar gerçekleştirilir. Eğer porselen veya zirkonyum uygulamalar uygun görüldüyse aşamalar sırasında yapılan provalarda hastanın tekrar fikirleri alınarak bir takım değişikliklere gidilebilir.
Zirkonyum kaplama ve lamine kaplama arasındaki fark, temel olarak uygulandıkları yüzeyin farklı olmasıdır. Zirkonyum kaplama, dişi tamamen saran bir yöntemdir. Lamine kaplama ise dişlerin sadece ön yüzeyine uygulanan, az miktarda diş inceltilerek yapılan yaprak porselen yöntemidir. Laminede her diş için ayrı ayrı uygulama yapılır.
Zirkonyum kaplama ile metal kaplama arasındaki fark, temelde porselenin destek malzemesinin farklı olmasıdır. Zirkonyum diş kaplamada porselenin altında zirkonyum malzemesi bulunur. Metal kaplamada ise porselenin altında metal altyapı bulunur. Zirkonyum kaplama, ışığı geçirgen yapıya sahip olup dişlere doğal bir görünüm kazandırırken, metal kaplamalarda porselen mat beyaz bir görünüm vardır. Zirkonyum kaplamalar diş etiyle uyum göstererek diş eti sağlığına katkıda bulunur. Ancak metal kaplamalar diş etine uyum göstermez, bu nedenle diş etinde morarmaya neden olur. Metalden kaynaklı ortaya çıkan alerjik reaksiyonlara, zirkonyum destekli porselenlerde rastlanmaz. Metal kaplamalarda ağız kokusu ve tat bozukluğu ortaya çıkarken, zirkonyum kaplamalarda bu durum görülmez.
Zirkonyum kaplama yaş sınırı kesin olarak belli değildir. Gelişim çağını tamamlamış bireylerde zirkonyum kaplama tedavisi rahatlıkla uygulanabilir. Ancak gelişim çağındaki bireylerde çene gelişimi hala devam ettiği için, gelişim tamamlanana kadar zirkonyum tedavisi için beklemek daha uygundur.
1. Zirkonyum dişler sararır mı?
Zirkonyum dişler, iyi bakıldığı takdirde sararma yapmaz. Ancak, bir nedenle sararan dişler diş kliniği ortamında tekrardan beyazlatılabilir.
2. Zirkonyum diş yaptıran kişiler hangi yiyecekleri tüketemez?
Zirkonyum dişe sahip kişiler istedikleri yiyecekleri tüketebilir. Ancak doğal dişe sahip bireyler için de olduğu gibi sert kabuklu yiyecekler, yapışkanlı gıdalar ve asitli besinlerden mümkün olduğunca uzak durmak gerekir.
3. İmplant üzerine zirkonyum kaplama yapılabilir mi?
Ön bölgedeki implant üstü protezlerde zirkonyum diş kaplama uygulanabilir.
4. Zirkonyum kaplamanın çıkarılması gerekiyorsa, altında bulunan gerçek diş zarar görür mü?
Zirkonyum kaplamalar, değiştirilmek istendiği zaman kesilerek çıkarıldıkları için alttaki doğal dişe zarar vermez.
5. Zirkonyum tedavisi sırasında veya sonrasında ağrı yaşanır mı?
Zirkonyum diş tedavisi sırasında lokal anestezi uygulanır ve sonrasında geçici dişler takılır. Bu nedenle tedavi sırasında ve sonrasında ağrı hissedilmez.
6. Zirkonyum kaplamalar düşer mi?
Doğal dişe özel yapışkanlar aracılığıyla sabitlenen zirkonyum kaplamalar, yerinden oynamaz veya dişten düşmez.